„Taniec, który zaczarowuje magią opowieści, zadziwia techniką obrotów i ekspresją ruchu. Każdy ruch odzwierciedla rytmiczną sylabę, wiernie ilustrując muzyczne kompozycje.
Pozwala na uchwycenie tego co poza słowami, tego co w spojrzeniu, w geście, w emocji chwili…”
Kathak – klasyczny taniec indyjski z północy Indii, łączący w sobie elementy indyjskie i muzułmańskie, uznaje się za ten, który był tańczony na dworach i szczególnie rozkwitł w epoce panowania dynastii Mughal. Nazwa Kathak została nadana oficjalnie dopiero w 1940 roku i wywodzi sie od słowa katha czyli opowieść, a ten kto opowiadał za pomocą tańca i pieśni, był nazywany katthaka. Tradycja Katthaka sięga starożytnych Indii, w których wędrowni poeci zabawiali i nauczali publikę dworską i świątynną pieśnią i tańcem.
Część techniczna (nrytta) to na ogół prezentacja krótkich form w różnych tala oraz lehera – szybkościach, np that, amad, nattavari, tukdha, paran etc, gdzie ciało wykonuje dekoracyjne kompozycje ściśle osadzone w strukturze rytmicznej oraz formy „grane” stopami: tihai, laari, bolbanth etc. Część liryczna, interpretacyjna na ogół odnosi do historii o Radzie i Kryshnie i słynie z mistrzowskiego użycia abhinai, czyli ekspresji twarzy i gestów.
Pod nazwę Kathak zaliczono style, które zawierały podobne elementy takie jak tatkar (rytmiczna praca stóp) chakkars (obroty), charakterystyczne ruchy górnej połowy ciała, ogólna pozycja ciała w tańcu, zbliżone stylistycznie kostiumy (tancerki tańczą w szerokich spódnicach lehenga krojonych z koła, oraz w choli, czyli obcisłych bluzkach, piersi przykrywają szalem lub noszą kostiumy stylizowane na epokę Mughal, mężczyźni tańczą w rodzaju długiej tradycyjnej tuniki i wąskich w łydkach spodni).
[maxbutton id=”1″]
Ustanowienie kanonu i nadanie niektórych nazw jak np „nattavari” przypisuje się Pt. Shambhu Maharaj. Inne elementy np mudry (hastas) drishti bhedas (rodzaje spojrzeń) etc są zapożyczone z innych form klasycznych (bazujących na Natya Śastra).
Obecnie rozpoznaje się trzy style (gharany) Lucknow, Jaipur oraz Banares, z których każdy wypracował indywidualną stylistykę.
Akompaniament myzyczny tworzy najczęściej tabla, pakhawaj, sarangi, flet oraz śpiew plus charakterystyczna recytacja sylab rytmicznych (bol.)
Współcześnie Kathak jest prezentowany zarówno w formie tradycyjnej (solo recitalu) jak i w choreografiach grupowych, czy jako teatr tańca. Ciągle ewaluuje, pozwala na szeroką interpretację, może podejmować zarówno tematy mitologiczne, jak i stanowić artystyczną wypowiedź o abstrakcyjnych pojęciach. Sprawdza się w fuzji z tańcem współczesnym, z flamenco (te dwa style mają wspólne korzenie). Był podstawą treningu wielu indyjskich aktorek (np. słynna Madhurit Dixit) i bazą do tworzenia choreografii bollywoodzkich filmów kostiumowych.
Zachwyca wdziękiem ruchów, ekspresją twarzy, szybkością obrotów, skomplikowaną rytmiką, jednością tańca i muzyki.
